Có kẻ lại vì quá tham sanh mà nhẫn tâm tàn bạo, đến nổi phải bị khổ điên, tiêu diệt luôn cái THỨC, tử rồi mất luôn. Cũng có kẻ mãi giữ gìn, chấp có cuộc đời: chôn chết cái thức trong trần, đến khi tỉnh ngộ biết ra cái sống chơn thật chủ nhơn, liền chết bỏ cái ta giả dối, chết bỏ cái sở chấp, mà yên lặng nín nghĩ, vào cõi chơn như tịch diệt Niết bàn. Sanh như thế tức là sự sanh sống bằng tinh thần. Tử như vậy là chết bỏ vật chất, của bậc giác ngộ, mới là dứt khổ. 

IV 

Sự luân hồi xoay đi lộn lại, nào biết ai là lớn nhỏ, ai là trước sau, cứ mãi bám víu lấy nhau, lăn tròn chóng mặt. VÔ MINH không biết, lạ là trụ cốt. HÀNH ác tức cây căm xe chỉ xuống THỨC, thức mới tiến lên DANH SẮC, LỤC NHẬP, XÚC, THỌ, và ÁI, ái là trên cao, ÁI CHÚNG SANH bình đẳng chơn chánh, thì lên đến trí huệ, vào ở chơn như làm Phật, bay bổng khỏi bánh xe khổ là luân hồi. Còn trái lại nếu ÁI DỤC TÌNH thì ích kỷ độc ác, nặng nề dính chặt, phải rớt lộn trở xuống THÚ HỮU SANH TỬ. Tử rồi còn thức nhập thai sanh danh sắc lục nhập, xúc, thọ, ái trở lại. 

Cái vòng khổ ấy, càng vô minh tối tăm, càng hành ác vận chuyển. Chúng sanh như con mọt đeo trụ cốt vô minh , mà phải điên đầu rối óc. Có kẻ níu lấy cây căm hành, mà phải bị rốt té chơi vơi, lộn ruột. Người mà ôm chặt vành xe, là thức, danh sắc, lục nhập, ái, thủ, hữu, sanh, tử, thì phải bị chết dẹp tan hình; ấy là kẻ mãi sanh, sanh tội ác, khi chết rồi lại diệt, diệt tiêu. 

Vậy ta nên nhớ rằng: ÁI CHÚNG SANH là hành thiện đế trí huệ vào chơn như, ngôi giác mãn, sống đời đời không khổ. Còn ÁI TÌNH DỤC, vạy tà là hành ác đến vô minh, vào vọng động, hạng si mê, chết tiêu diệt chẳng ch1ut vui. 

V 

Thật vậy nếu lấy trí huệ làm trụ cốt, hành thiện làm căm xe, chơn như làm vành bánh, thì tức là bánh xe pháp. Chúng sanh sẽ được cỡi phía trên, sáng chói vui chơi bay nhẹ. Hơn là lấy vô minh làm trụ cốt hành ác làm căm xe, vọng làm vành bánh, mà phải chịu thảm hình. 

Trong bánh xe vô minh luân hồi, phải chịu tám khổ lớn; sanh, già, bệnh, chết, cầu muốn không được, thương yêu xa lìa, thù ghét gặp go84, ngủ uẩn thạnh hành... cả muôn điều khổ. 

Còn trong bánh xe trí huệ Niết bàn, lại có tám đạo: thấy chánh, suy gẫm chánh, nói chánh, làm chánh, nuôi sống chánh, siêng năng chánh, niệm tưởng chánh, yên định chánh, thảy hưởng toàn vui. 

Vô minh ví như cuồng day rối, càng cựa quậy, càng trói buộc mình, chẳng biết đầu đuoi. Trí huệ như gươm huơ cắt đứt chỉ mành, đuôi đầu đều rã đoạn. Trí huệ là đứng ngừng nín nghĩ, thanh nhàn an tịnh. Vô minh là chạy nhảy, nói làm cấu trược ồn ào, mệt nhọc không công. Suốt trọn đời quấy múa giễu trò, khi đến chết còn mê muội sợ sệt, dầu tỉnh ra cũng đã trể rồi, mong cầu kiếp khác, chưa biết ra sao!